Pojęcie leasingu.
Przedsiębiorstwo, gromadzi niezbędne do prowadzenia działalności rzeczowe składniki majątkowe ich nabywanie na własność w celu zapewnienia sobie możliwości ich użytkowania.
Oznacza to jak dowodzą tego rozważania I V-ego rozdziału niniejszej dysponowania własnymi lub obcymi kapitałami niezbędnymi na sfinansowanie nabywanego na własność majątku.
W ostatnich latach obserwujemy rezygnację z nabywaniem na własność obiektów w majątku trwałego /np. maszyn i urządzeń, środków trwałych itp./ na rzecz ich wynajmu, zapewniającego prawo użytkowania na zasadach leasingu
Leasing jest nową – powstałą w Stanach Zjednoczonych A.P. na początku lat 50-siątych formą obrotu środkami trwałymi odbiegającą od trzech głównych form obrotu gospodarczego:
- kupna-sprzedaży
- dzierżawy lub najmu
Nowym elementem jest tu zastosowanie form dzierżawy lub najmu w odniesieniu do użytkowania środków trwałych, alternatywnie w stosunku do kupna, przy czym punkt ciężkości tego zjawiska w obrocie środków trwałych wyraża się tym, że zamiast dotychczasowej tradycyjnej lub wynajmowania tych dóbr przy pomocy przedsiębiorstw trudniących się nie tylko pośrednictwem, ale gdy przedmiotem transakcji są dobre produkcyjne.
Jest on również szczególną formą finansowania inwestycji, umożliwiający przedsiębiorstwu uzyskanie potrzebnych dóbr produkcyjnych nie na drodze ich kupna lecz oddanie tych dóbr do dyspozycji przedsiębiorstwa za zapłatą umownego czynszu.
To określenie pochodzenie z j angielskiego nie ma dotychczas w języku polskim odpowiednika rodzinnego. Najbliższe mu polskie określenie najem lub „dzierżawa”, które jednak nie w pełni są specyficznymi cechami leasingu.
Słowo „leasing” pochodzenia amerykańskiego i wywodzi się z angielskiego słowa lease, oznaczającego dzierżawę lub najmu.
Inaczej leasing oznacza upoważnienie przez właściciela składników majątkowych – udzielone na podstawie umowy określonej firmie do użytkowania tych składników w ustalonym okresie w zamian za uzgodnienie opłaty.
Dzięki leasingowi finansowane inwestycje nie wymagają konieczności angażowania dużych środków na ich zakup.
Umożliwia on realizację inwestycji bez nakładów kapitałowych, ponieważ koszty użytkowania sprzętu, będącego przedmiotem umowy, są pokrywane z bieżących przychodów firmy, uzyskanych dzięki jego użytkowaniu.
Leasing stanowi specyficzny rodzaj kredytu rzeczowego, który polega na określonym korzystaniu za opłatą z danego dobra materialnego.
Jest on nowoczesną, ale dość skomplikowaną konstrukcją, polegającą na finansowaniu inwestycji przy niewystarczającej ilości kapitału własnego.
Prawidłowe wykorzystanie leasingu wymaga spełnienia koniecznych warunków, również w otoczeniu przedsiębiorstw. Najważniejsze jest stabilna gospodarka charakteryzująca się niską stopą inflacji.
Ekonomiczny sens leasingu wyraża się w możliwości trwałego korzystania z dóbr o charakterze produkcyjnym w celu dalszego użycia ich do prowadzenia działalności gospodarczej w zamian za opłatę pieniężną ratę
leasingową.
Leasing, najogólniej polega na okresowym umożliwieniu odpłatnego korzystania z określonego dobra.
W transakcji leasingowej zazwyczaj występują dwie strony:
– leasingodawca, lessor tj. właściciel aktywów będących przedmiotem transakcji zwany także leasigodawcą oraz
– leasingobiorca, lessee tj. użytkownik tych aktywów zwany niekiedy leasingobiorcą.
Tak więc w ramach leasingu leasingobiorca uzyskuje możliwość użytkowania rzeczy będącej przedmiotem umowy, nie nabywca natomiast prawa własności tej rzeczy i prawa to pozostaje przy leasigodawcy.
Przedmiotem leasingu mogą być w zasadzie wszystkie aktywa, a nawet personel.
Transakcja leasingu ma charakter założony nie jest to tylko umowa między leasingodawcą a leasingobiorccą/.
Składają się na jeszcze inne umowy np. umowa – sprzedaży z dostawcą sprzętu, umowa z bankiem finansującym transakcję o wykup wierzytelności, umowa ubezpieczenia leasingowego sprzętu itd.
Zasadniczym jednak elementem jest umowa leasingu.
Transakcją leasingu trzeba więc traktować jako operację handlową, na którą składa się wiele aktów prawnych i zdarzeń.
Tak jak wiele jest umów składających się na transakcję leasingu, wiele występuje w niej podmiotów, którymi są w szczególności:
- – leasingodawca
- – leasingobiorca
- – poręczyciele leasingobiorcy /o tym czy potrzebni są poręczyciele /o tym czy potrzebni są poręczyciele, umowa leasingowa
- – dostawca sprzętu
- – bank
- – towarzystwo ubezpieczeniowe.
Schemat klasycznej umowy leasingu operacyjnego
Występuje kilka podstawowych zasad niezbędnych w leasingu wśród, których możemy wyróżnić:
1. Klient wskazuje dokładnie sprzęt i dostawcę.
2. Klient – leasigobiorca uzgadnia z leasingodawcą warunki umowy. Leasingodawca sprawdza zdolność kredytową klienta.
3. Jeżeli klient nie spełnia warunków stawianych przez firmę co do wypłacalności, może przedstawić poręczyciele, który te warunki spełni.
4. Leasingodawca pobiera od klienta pierwszą opłatą leasingową czynsz inicjalny i inne opłaty manipulujące, prowizję, kaucję itp.
5. Leasigodawca kupuje od dostawcy wskazany sprzęt i przekazuje go klientowi często klient odbiera sprzęt bezpośrednio u dostawcy.
6. Klient ukazuje sprzęt i płaci leasingodawcy raty- czynsze leasingowe /najczęściej są to co miesięczne opłaty o równej wysokości lub malejące.
7. Gdy transakcja finansowana jest przez bank, leasingodawca bezpośrednio po zawarciu umowy z klientem sprzedaje bankowi przyszłe czynsze /wierzytelności/ jakie ma on zapłacić. Dzięki temu uzyskuje zwrot części lub całości środków jakie przeznaczył na zakup sprzętu.
8. Przedmiot leasingu ubezpieczony jest przez współpracujące z firmą leasingową towarzysko towarzystwo ubezpieczeniowe, koszt ubezpieczenia zawarty jest w cenie leasingu lub leasingobiorca ubezpiecza sprzęt na własną rękę.
9. Po zakończeniu okresu leasingu klient oddaje sprzęt leasigodawcy najczęściej jednak firma leasingowa sprzedaje sprzęt wskazanemu przez klienta nabywcy, w szczególnym przypadku może być nim on sam.
W miarę upowszechnienia się leasingu krystalizuje się specjalizacja firm zajmujących się leasingiem.
Najczęściej wypożyczane w ramach leasingu przedmioty i obiekty charakteryzują się dużą trwałością, przez co mogą być użytkowane przez więcej niż jednego użytkownika, stosunkowo łatwo dają się przemieszczać i mają wartość niezależną od przedsięwzięcia, w którym są aktywnie angażowane itp.
Przedmiotem leasingu mogą być następujące grupy obiektów
- – dobra konsumpcyjne /np. aparaty telewizyjne, samochody, jachty/. Z tej formy leasingu korzystają zazwyczaj osoby prywatne, a dzierżawiony obiekt nie służy w zasadzie do celów zarobkowych.
- – dobra inwestycyjne np. środki transportu, maszyny produkcyjne i biurowe. Z takiego leasingu korzystają głównie przedsiębiorstwa. Obiekt leasingowy służy celom zarobkowym. Czas trwania umowy odpowiada na ogół bardzo ostrożnie ocenianemu okresowi użytkowości dobra
- – dobra będące nieruchomościami np. budynki fabryczne, hale magazynowane, domy towarowe/, które cieszą się coraz większym zainteresowaniem.
W praktyce gospodarczej można charakteryzować poszczególne umowy leasingu stosując różnorodne kryteria.
Najważniejsze cechy umów leasingu pozwalają w ten sposób na wyodrębnienie ich podstawowych typów.
