Obok kredytów bankowych występują też pozabankowe źródła pozyskiwania kapitałów wśród których możemy wyróżnić m.in.
- – krótkoterminowe pożyczki zaciągane bezpośrednio na rynku
- – faktoring, jako krótkoterminowe finansowani dostaw towarów i usług
- – franczyzing, jest to udzielenie przez jedną osobę (dawca) drugiej osobie (biorca) zezwolenia, które upoważnia franczyzanta do prowadzenia działalności handlowej pod znakiem towarowym lub (nazwą franczyzera) oraz wykorzystywanie całego pakietu zawierającego wszystkie elementy niezbędne do prowadzenia przedsiębiorstwa.
- – leasing jako źródło środków finansowych na inwestycja
- – dla małych i średnich przedsiębiorstw
Większe firmy, cieszą się odpowiednią popularnością i solidnością płatniczą / dotyczy to na przykład firm, który akcje notowane są na giełdzie papierów wartościowych/ mogą- zamiast korzystania z kredytu bankowego zaciągnąć krótkoterminowe pożyczki bezpośrednio na rynku pieniężnym dzięki emisji bonów pieniężnych.
Bony pieniężne są oferowane przez emitenta na rynku pieniężnym wg cen nominalnych, pomniejszonych jednak o z góry określone dyskonto.
Jednocześnie emitent zobowiązuje się do wykupu tych bonów według pewnej ceny nominalnej po upływie jednego ustalonego z góry terminu (np. jednego albo trzech miesięcy/ nie przekraczającego jednego roku) wówczas emisja i obrót tymi walorami nie podlega procedurze przewidzianej w ustawie o papierach wartościowych.
Operacje związane z emisją, sprzedażą i wykupem bonów są dość złożone i wymagają fachowej obsługi. Dlatego emitent zleca je z reguły wyspecjalizowanym w tej dziedzinie bankom lub domom maklerskim.
Wówczas tryb postępowania może być następujący:
-firma ubiegająca się o kredyt bezpośrednio na rynku pieniężnym zwraca się do odpowiedniego banku lub domu maklerskiego, wybieranego jako przyszłego potencjalnego organizatora emisji z propozycją jej obsługi, w razie pozytywnej oceny ustala maksymalną wielkość emisji (jej nominalną wartość) oraz negocjuje ze zleceniodawcą wysokość obciążanych go odsetek / stopa dyskonta/ i prowizji.
-po uzgodnieniu warunków emisji i zawarciu umowy z klientem o jej obsługę, organizator emisji bądź wykupuje cały pakiet bonów, przekazując ich równowartość nominalną zleceniodawcy pomniejszoną o dyskonto i należną prowizję / wówczas sprzedaje bony różnym nabywcom na własny rachunek/, bądź rozpoczyna sprzedaż bonów, przekazując uzyskane środki pomniejszone o pro wizę zleceniodawcy
-organizator emisji prowadzi z reguły wtórny obrót bonami , tj. ich skup i sprzedaż przed upływem terminu wykupu emitent
-w dzień przed datą wykupu bonów emitent stawia do dyspozycji organizatora emisji kwotą niezbędną na pokrycie zobowiązania .
Przedstawiony system zaciągania kredytów bezpośrednio na rynku pieniężnym ma szereg zalet w porównaniu do kredytów bankowych, ponieważ:
- – umożliwia zaciąganie pożyczek na większą skalę, gdyż nabywcami bonów może być wiele banków oraz innych inwestorów.
- – koszt tak pozyskiwanych kredytów jest przeważnie niższy od kosztów kredyt bankowego, gdyż marża pobierana przez organizatora emisji jest z reguły mniejsza od marży doliczanej przez bank na pokrycie swych kosztów;
- – cykliczne powtarzanie emisji bonów komercyjnych w terminach poprzedzających spłatę poprzednich emisji umożliwia niekiedy przekształcenia tak pozyskiwanego kredytu w kredyt długoterminowy.
Istota faktoringu polega na krótkoterminowym finansowaniu dostaw i usług przez podmiot, którym pośredniczy w procesie rozliczeń finansowych pomiędzy dostawcą a odbiorcą.
Faktoring opiera się na bez włocznej wypłacie równowartości zbywalnych należności. Można powiedzieć, że faktoring podobnie jak kredyt stał się powszechnie stosowanym instrumentem finansowym.
Faktor zobowiązuje się na mocy umowy do stałego nabywania – na zasadzie sesji- wszystkich należności dostawcy z tytułu realizowanych przez niego dostaw.
Faktor nabywca na własność dokumenty finansowe /faktury, noty obciążeniowe/ i płaci za nie w ustalonym trybie. To on nabywca wszelkie prawa do należności, w tym prawa do odsetek z tytułu opóźnień w płatnościach.
Nabywając jednak prawo do ściągania należności, faktor ponosi ryzyko związanie z ewentualnym brakiem zapłaty.
Faktoring konstytuowany jest przez dwie usługi.
- – finansowanie czyli bezzwłoczna zapłata gotówką za nabywane dokumenty finansowe.
- – inkaso nabytego długo.
Zarządzanie dochodami i prowadzenie księgowości traktowane jest jako dodatkowe, oddzielnie płatna usługa.
Franczyzing formuły przedsiębiorstwa jest to udzielanie przez jedną osobę ( franczyzera ) drugiej osobie ( franczyzantowi ) zezwolenie, które upoważnia franczyzanta do prowadzenia działalności handlowej pod znakiem towarem lub nazwa firmową franczyzera, oraz wykorzystanie całego pakietu zawierającego wszystkie elementy niezbędne do tego, aby nie przeszkolona wcześniej osoba mogła być wprowadzona do przedsiębiorstwa zaprojektowanego i utworzonego przez franczyzera oraz by mogła prowadzić to przedsiębiorstwo przy stałej pomocy na z góry ustalonych zasadach. Na formułę przedsiębiorstwa składają się:
kompletna koncepcja przedsiębiorstwa ;proces wprowadzania i szkolenia we wszystkich aspektach działalności przedsiębiorstwa zgodnie z przyjętą koncepcją; stała pomoc.
Franczyzing może nie wywołać znaczących zmian w strukturze działalności, jeżeli wybory wytworzone w ramach zawartej umowy franczyzingowej skierowane zostaną na nowe rynki, a dotychczasowa produkcja zostanie utrzymana. Celem takich umów może być też stopniowe wycofanie się z działalności w nisko efektywnych segmentach, co z czasem doprowadzi do ich likwidacji.
Leasing- wynajem obiektów majątku trwałego, zapewniającego prawo użytkowania, które stanowi w istocie źródło finansowania działalności firmy o odrębnej właściwości, zbliżone do zaciągania zobowiązań długoterminowych.
Leasing oznacza upoważnienie przez właściciela składników majątkowych- udzielone na podstawie umowy określonej firmie – do użytkowania tych składników w ustalonym okresie w zamian za uzgodnione ratalne opłaty.
Jest on alternatywną formą eksploatacji obiektów majątku trwałego w formie najmu.
Szerzej o leasingu będzie mowa w następnym rozdziale mojej pracy, gdzie przedstawię go jako wzbogacenie alternatywnych źródłem finansowania działalności przedsiębiorstwa oraz ich wzrost konkurencyjności.
